بيماري های قلبی و عروقی
بيماري هاي قلب و عروق علت اصلي مرگومير و از عوامل مهم ناتوانيهاي افراد ديابتي هستند. خطر حوادث قلبي- عروقي در بيماران ديابتي 2 برابر افراد غيرديابتي است. در حقيقت 65 درصد بيماران ديابتي به علت اين دو عارضه (حوادث قلبي و عروقي) جان خود را از دست ميدهند و تقريباً 70 درصد بيماران ديابتي از افزايش خطر حمله قلبي در اثر ديابت آگاه نميباشند. وقتي شما به بيماري ديابت مبتلا هستيد، يعني:
1.شما 2 تا 4 برابر افراد ديگر در خطر حوادث عروق مغز و حملات قلبي هستيد.
2.احتمال مرگ شما به علت حمله قلبي بيشتر از زماني است كه به ديابت مبتلا نبودهايد.
3.خطر مرگ ناگهاني شما به علت حمله قلبي برابر افرادي است كه يك بار حمله قلبي داشتهاند. به اين علت است كه ديابت را معادل يك بيماري قلبي ميدانند.
مهم ترين علت پيدايش بيماري هاي قلبي- عروقي، تصلب شرايين ميباشد. تصلب شرايين سبب ميشود كه سرخرگهاي گوناگوني كه به قسمتهاي مختلف بدن خون ميرسانند، بهتدريج سختتر و تنگتر گردند و توانايي آنها براي انتقال اكسيژن و مواد غذايي به سلولهاي بدن كاهش يابد. عواملي هستند كه موجب سريعتر شدن فرايند تصلب شرايين ميگردند و در صورت وجود آنها احتمال پيدايش بيماري قلبي- عروقي افزايش پيدا ميكند. براي پيشگيري از پيدايش بيماري هاي قلبي- عروقي و مرگومير و ناتواني ناشي از آنها، بايد اين عوامل خطر را بشناسيد و به توصيههاي پزشكي توجه نماييد. عوامل خطر براي بيماري هاي قلب و عروق عبارتند از: سن بالا، جنس مذكر، سابقه خانوادگي بيماري قلبي زودرس، فشار خون بالا، افزايش چربي خون (بهويژه كلسترول)، ديابت قندي، سيگار كشيدن، چاقي، كمتحركي (انجام ندادن فعاليتهاي بدني) و اختلال در انعقاد خون. البته زنان ديابتي نسبت به مردان ديابتي در معرض خطر بيشتري براي اين عوارض هستند. يكي از عوامل خطرساز بروز بيماري هاي قلبي و حوادث عروقي مغز داشتن سابقه خانوادگي بيماري قلبي- عروقي است. اگر يك يا بيش از يك نفر از افراد خانواده شما سابقه ابتلا به بيماري هاي قلبي- عروقي زودرس (در مردان كمتر از 55 و در زنان كمتر از 65 سال) را دارد شما در معرض خطر بيشتري براي اين بيماري ها هستيد. البته شما نميتوانيد اين عامل خطرساز را تغيير دهيد اما ميتوانيد ساير عوامل خطر را كنترل كنيد. ديابت در ايجاد تصلب شرايين و تنگ شدن سرخرگها مشاركت ميكند كه اين تنگي سبب محدود شدن يا حتي انسداد مسبر جريان خون به قلب، مغز و ساير قسمتهاي بدن و نهايتاً حمله قلبي يا مغزي ميشود. با توجه به اينكه ديابت از عوامل خطر بيماري هاي قلبي- عروقي است و معمولاً با عوامل خطر ديگر همراهي دارد (و گاهي شايد ايجاد كننده آنها باشد)، مبتلايان به ديابت بايد بيش از ديگران مراقب سلامت قلب و عروق خود باشند.. پژوهش هاي فراوان پزشكي نشان دادهاند كه عوامل خطر قلبي- عروقي در مبتلايان به ديابت نوع 2 شايعتر هستند.
بيماري هاي قلبي- عروقي را ميتوان به سه گروه عمده تقسيم كرد:
-بيماريهاي عروق كرونر قلب
-حوادث عروقي مغز
-بيماريهاي رگهاي محيطي
قلب و عروق چه كاری انجام می دهند؟
قلب و عروق سيستم گردش خون شما هستند. قلب يك بافت عضلاني (بهاندازه مشت گره كرده انسان) است كه در هر دقيقه به طور متوسط 60 تا 100 بار ميتپد و خون را در سراسر بدن به گردش درميآورد. با عمل قلب، اكسيژن و مواد غذايي (خون اكسيژندار) به اندامهاي بدن ميرسد و مواد زائد ناشي از فعاليت هاي سلولها نيز دفع ميگردد. قلب موجب گردش خون در داخل عروق بزرگ (سرخرگ ها) و كوچك (مويرگها) ميگردد. عروق ديگري هم در بدن وجود دارد كه به آنها سیاهرگ ميگويند كه عمل آنها برگرداندن خون بدون اكسيژن به قلب است.
بيماري های عروق كرونر قلب
عضله قلب هم از اين قاعده مستثني نيست و بايد خونرساني مناسبي داشته باشد تا اين كار حياتي خود را بهدرستي انجام دهد. خونرساني به عضله قلب توسط رگهايي موسوم به «سرخرگهاي كرونر» صورت ميگيرد. هرچه قلب فعاليت بيشتري داشته باشد (مثلاً هنگام فعاليتهاي سنگين بدني يا اضطراب و تنش) به خون بيشتري احتياج خواهد داشت. سرخرگهاي كرونر بايد بتوانند اين افزايش نياز را تأمين كنند وگرنه سلولهاي عضله قلب با مشكل روبرو خواهند شد. تصلب شرايين و همچنين پيدايش لخته درون رگهاي كرونر، سبب ميشود كه خونرساني به سلولهاي عضله قلب كاهش يابد. در نتيجة كمبود اكسيژن و مواد غذايي و انباشت مواد زائد در عضله قلب، دردي پديد ميآيد كه به «درد قلبي» يا «آنژين صدري» معروف است. اگر سرخرگ كرونر بهطور كامل (بهوسيله تنگي شديد يا لخته خون) بسته شود، سلولهاي قلبي مربوط به حوزه آن سرخرگ خواهند مرد كه به اين وضعيت «انفاركتوس قلبي» ميگويند. گاهي نيز در اثر اختلال شديد و گسترده در كاركرد عضله قلب، مرگ ناگهاني رخ ميدهد.